Nota ini dipetik daripada: (Kho Thong Eng- PELITA BAHASAJ JULAI 2016)
OBJEK
OBJEK ialah frasa nama yang menyusuli kata
kerja transítif. Objek meliputí struktur yang pelbagai.
Sila lihat contoh berikut:
1.
Dia
menganyam tikar.
2.
Dia
menyertai kugiran itu.
3.
Kita
harus mengutamakan kesopanan.
4.
Dia
menghubungi setiausaha itu.
5.
Dia
menghidangkan lauk-pauk.
6.
Kita
tidak harus menangkap rama-rama.
7.
Dia
mengemaskan bilik tidur.
8.
Dia
merindui kampung halaman.
9.
Dia
menyusun kerusi meja.
10. Dia membersihkan longkang yang
tersumbat itu.
11. Dia menyedari (hal) bahawa
dirinya bersalah.
Dalam ayat 1 hingga 11, semua kata yang berhuruf
tebal merupakan frasa nama objek.
Dalam ayat 1, kata tikar ialah kata
tunggal yang menjadi objek kepada kata kerja transitif menganyam.
Dalam ayat 2, kata kugiran ialah akronim.
Dalam ayat 3, kata kesopanan ialah kata
terbitan.
Dalam ayat 4, setiausaha ialah kata
majmuk.
Dalam ayat 5, kata lauk-pauk ialah kata
ganda.
Dalam ayat 6, kata rama-rama ialah kata
ganda semu.
Dalam ayat 7, bilik tidur merupakan
frasa nama dengan binaan inti - penerang.
Dalam ayat 8, kampung halaman ialah
frasa nama inti- inti yang maksudnya serasi.
Dalam ayat 9, kerusi meja ialah frasa
nama inti-inti yang maksudnya bertentangan.
Dalam ayat 10, longkang yang tersumbat
itu ialah frasa nama yang dipancang klausa pancangan relatif yang.
Dalam ayat 11, objek (hal) bahawa
dirinya bersalah ialah frasa nama yang memuatkan klausa komplemen bahawa.
Pada umumnya, kehadiran objek selepas
kata kerja transitif adalah wajib. Hal ini dikatakan demikian kerana ayat yang
terbina akan tergantung maksudnya jika tidak dilengkapi objek.
Sila lihat
contoh berikut:
12. *Dia menganyam.
13. *Dia menyertai.
14. *Kita harus mengutamakan.
15. *Dia menghubungi.
16. *Dia menghidangkan.
17. *Kita tidak harus menangkap.
18. *Dia mengemaskan.
19. *Dia merindui.
20. *Dia menyusun.
21. *Dia membersihkan.
22. *Dia menyedari.
Selain objek tunggal atau objek tepat,
terdapat ayat yang mengandungi dua objek, iaitu objek tepat dengan objek sipi.
Sila lihat contoh berikut:
23. Dia memberi adik hadiah.
24. Sultan menganugerahi orang yang
berjasa pingat kebesaran.
25. Dia membacakan nenek surat.
Dalam ayat 23, kata kerja transitif
memberi diikuti oleh objek tepat adik dan objek sipi hadiah.
Dalam ayat 24, kata kerja transitif
menganugerahi diikuti objek tepat orang yang berjasa dan objek sipi pingat
kebesaran.
Dalam ayat 25, kata kerja transitif
membacakan diikuti objek tepat nenek dan objek sipi surat.
Dalam hal ini, kata kerja
memberi, menganugerahi dan membaca mendukung fungsi benefaktif atau manfaat
dengan maksud "untuk" atau "kepada".
Ayat tersebut akan
menjadi tidak gramatis jika hanya satu objek menyusuli kata kerja benefaktif
atau manfaat.
Sila lihat contoh berikut:
26. *Dia memberi adik.
27. *Sultan menganugerahi orang yang
berjasa.
28. *Dia membacakan nenek.
PELENGKAP
Jika objek dikaitkan dengan kata kena transitif,
pelengkap pula berkaitan dengan sesetengah kata kerja tak transitif. Pelengkap meliputi
frasa nama, frasa adjektif dan frasa sendi nama. Sila lihat contoh berikut:
1.
Dia
ada bakat.
2.
Dia
bersenjatakan kayu.
3.
Dia
bertambah miskin.
4.
Dia
beransur pulih.
5.
Dia
tinggal di Kuantan.
6.
Dia
menetap di Miri.
Dalam ayat 1, kata bakat ialah frasa
nama yang menjadi pelengkap kepada kata kerja tak transitif ada.
Dalam ayat 2, kata nama kayu ialah
pelengkap bagi kata kerja bersenjatakan.
Bagi ayat 3, kata adjektif miskin ialah
pelengkap bagi kata kerja bertambah.
Dalam ayat 4, kata adjektif pulih ialah
pelengkap bagi kata kerja beransur.
Dalam ayat 5, frasa sendi nama di Kuantan
ialah pelengkap bagi kata kerja tinggal.
Bagi ayat 6, frasa sendi nama di Miri
ialah pelengkap bagi kata kerja menetap.
Tanpa pelengkap, ayat 1 hingga 6 menjadi
kurang gramatis kerana maksud ayat tersebut tergantung atau tidak sempurna.
Sila lihat contoh berikut:
*Dia ada.
*Dia bersenjatakan.
*Dia bertambah.
*Dia beransur.
*Dia tinggal.
*Dia menetap.
Ada kalanya, sesuatu kata kerja tak transitif perlu
dikuti pelengkap, atau sehaliknya Hal ini bergantung pada koneks penggunaan kata
kerja tak transitif itu. Sila lihat contoh berikut
7.
Dia
menjadi guru
8.
Padi
yang ditanamrnya menjadi.
9.
Peniaga
itu berada di luar negara.
10. Peniaga itu berada,
Dalam ayat 7, kata kerja tak transitif menjadi
perlu dikuti pelengkap kata nama
guru supaya maksudnya lengkap.
Bagi ayat 8, kata kerja yang sama tidak
perlu diikuti oleh pelengkap kerana maksudnya sudah lengkap. Kata menjadi dalam
ayat 8 bermaksud "berhasil seperti yang diharapkan".
Dalam ayat 9, kata kerja tak transitif
berada perlu diikuti pelengkap frasa sendi nama di luar negara, manakala dalam
ayat 10, kata kerja yang sama tidak perlu diikuti oleh pelengkap kerana maksudnyd
ialah "berharta, kaya atau beremas",
Oleh itu, maksud ayat tersebut sudah
lengkap dan sempurna tanpa adanya pelengkap.
Pelengkap tidak boleh hadir di awal maskipun
ayat disongsangkan.
Sila lihat contoh
11. *Guru dia menjadi,
12. Menjadi guru dia.
13. *Pulih dia beransur.
14. Beransur pulih dia.
Ayat 11 dan 13 di atas tidak gramatis
kerana pelengkap dikedepankan tanpa diiringi kata kerja tak transitif. Hal ini
dikatakan demikian kerana terdapat ikatan makna yang erat antara kata kerja tak
transitif dengan pelengkapnya. Pelengkap harus dibezakan daripada keterangan
yang tidak bersifat wajib, meskipun bentuknya mungkin sama. Sila lihat contoh berikut:
15. Día bekerja di Kuala Lumpur.
16. Dia bekerja.
17. Dia tinggal di Kuala Lumpur.
18. *Dia tinggal.
Dalam ayat 15, frasa sendi nama di Kuala
Lumpur ialah keterangan yang boleh digugurkan, tanpa menjejaskan struktur
binaan ayat yang sempurma.
Bagi ayat 17 pula, ayat tersebut akan menjadi
tergantung jika pelengkap frasa sendi nama di Kuala Lumpur digugurkan.
Jangan lupa baca entri di bawah:
No comments:
Post a Comment